GİRİŞ
Bilindiği üzere ülkemizde belli bir seviyenin üzerinde sağlık sorunları bulunan vatandaşlarımız ÖTV muafiyetli araç alabiliyordu. Bu durum toplumun bazı kesimleri tarafından istisnanın haksızlıklara ve suistimallere sebebiyet verdiği sebebiyle eleştirilse de uygulama uzun süre büyük değişikliklere gidilmeden devam etti. Ancak yıl sonunda başlayan tabiri caizse bir dalgalanma yaşandı ve ÖTV muafiyetli araç alımında 2025 yılı itibarıyla önemli değişiklikler yürürlüğe girdi. Bu değişiklikler hem muafiyet limitini hem de araç alım şartlarını etkiliyor. Bu blog yazısında, yeni düzenlemelerin detaylarına ve dikkat etmeniz gereken noktalara yakından bakacağız.
Neler Değişti?
7537 Sayılı kanunun 12. Maddesi ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7.nci maddesi değiştirilmiş ve madde ÖTV Muafiyetli Araç Alımı yönünden aşağıdaki hale gelmiştir. (İlgili madde tarafımca sadeleştirilmiştir.)
“(II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi yerli katkı oranı en az %20 olan mallardan;
…
engellilik oranı % 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından,..
…
on yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı,
Vergiden müstesnadır.”
Yani yapılan değişiklikle daha önce 5 yılda bir alınabilen ÖTV muafiyetli Araç artık 10 yılda bir kez alınabilir duruma gelmiştir. Ayrıca sadece süre şartı dışında bir de araçlarda yerlilik şartı getirilmiştir. Kanun üzerinde yapılan değişiklik ve aynı madde ile cumhurbaşkanına tanınan yetki kapsamında çıkarılan 9321 sayılı karar ekiyle yerlilik oranı %40 olarak belirlenmiştir. Bunların yanında detaylarını aşağıda vereceğim araç alım limiti ve kullanımına ilişkin yönetmelik ve tebliğ değişiklikleri yapıldı.
ÖTV Muafiyet Limiti Artırıldı!
30 Aralık 2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 12)” ile 2024 yılı araç alımında malul ve engelliler için ÖTV istisnası tutarı 2.290.200 TL olarak belirlenmiştir.
Bu değişiklik geçmişte olsa uygulamadan faydalananlar açısından en sevindirici haberlerden biri olurdu, zira ÖTV muafiyet limitinin önemli ölçüde artırılması şartları sağlayan vatandaşların görece daha geniş bir yelpazedeki araçlara daha uygun fiyatlarla erişebileceği anlamına gelecekti, fakat yönetmelik üzerinde yapılan değişiklikler ve Cumhurbaşkanlığı kararı ile %40 olarak belirlenen yerlilik oranı sebebiyle hevesler bir miktar kursakta kalıyor.
Engelli Yakını Raporlu Araçları Kimler Kullanabilir?
ÖTV muafiyetli araç alımında en önemli değişikliklerden biri, engelli yakınının raporuyla araç alımında getirilen yeni şartlar. 4 Aralık 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre, bu şekilde alınan araçların üçüncü kişiler tarafından kullanılması kesinlikle yasak. Yani, bu aracı sadece engelli birey veya onun birinci derece yakınları (anne, baba, eş, çocuk) kullanabilecek. Bu düzenleme, muafiyetin amacına uygun kullanılmasını sağlamayı hedefliyor ve 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe girdi.
Satış Süresi Uzadı: 10 Yıl!
ÖTV muafiyetiyle alınan araçların satış süresi de uzatıldı. Daha önce 5 yıl olan bu süre, 10 yıla çıkarıldı. Bu değişiklik, muafiyetin suistimal edilmesini önlemeye yönelik bir adım olarak değerlendirilebilir. Artık aracı aldıktan hemen sonra satmak mümkün olmayacak. Ancak burada uygulamanın nasıl olacağına ilişkin bir sürü soru geliyor akla. Zira hali hazırda şartlar 5 yıl üzerine kurgulanmışken araç almış olanların aklına gelen 2 soru var. Değişim öncesi alınan aracı 5 yıl bitince satabilecek miyim, şayet satarsam yine ÖTV indirimli araç alabilecek miyim?
Hangi Araçlar Kapsamda?
ÖTV muafiyetinden yararlanabilecek araçlar, genellikle 1.6 litre ve altı motor hacmine sahip binek otomobillerle sınırlı. Ancak, engellilik durumuna göre farklı araç tipleri de (örneğin, özel donanımlı araçlar) muafiyet kapsamına dahil olabilir. Piyasada bu şartları sağlayan birçok model bulunmaktadır. Örneğin, bazı kaynaklarda FIAT Egea, Renault Clio ve Megane, Toyota Corolla, Hyundai i10 ve i20 gibi modellerin bu kapsama girdiği belirtiliyor. Ancak, bu liste sürekli değişebilir. En güncel bilgiyi yetkili satıcılardan veya Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan almanız önemlidir.
Özetle 2025’te ÖTV Muafiyetli Araç Alımında Neler Değişti?
• Limit Arttı: 2.290.200 TL
• Kullanım Şartı: Engelli yakını raporuyla alınan araçların üçüncü kişilerce kullanımı yasaklandı.
• Satış Süresi: 10 yıl
• Araçlara Yerlilik Oranı Geldi: %40
Sonuç:
Ben genel anlamda her kanun değişiminin ideale giden yolda bir fırsat olduğuna inanmışımdır. Yapılması planlanan ve bu amaçla kurumların harekete geçerek irade gösterdiği değişikliklerinde bu bakış açısıyla olabildiğince detaylı ve kapsayıcı olması gerektiğini düşünüyorum. Ancak ülkemizde özellikle son yıllarda yapılan değişiklikler mevcut yaralara ilaç olmaktan ziyade daha çok karışıklığa sebep oluyor. Bu örnekte de ÖTV muafiyetli araç alımıyla ilgili yasal düzenleme son yapılan değişikliklerle birlikte biraz daha kafa karıştırıcı duruma geldi. Bu nedenle, araç alım ya da mevcut aracın değiştirilmesi sürecine başlamadan önce en güncel bilgileri edinmeniz ve ilgili mevzuatı dikkatlice incelemeniz çok önemli. Gerekirse yetkili satıcılardan, Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan veya bir vergi uzmanından destek alabilirsiniz. Umarım bu blog içeriği size yardımcı olmuştur.
Etiketler: ÖTV muafiyeti, engelli araç alımı, 2025 ÖTV düzenlemeleri, engelli hakları, ÖTV limiti, araç alım şartları
